Drugs Monologen in Denemarken
Deze week waren we met Drugs Monologen in Denemarken. Met Esben Houborg van de Aarhus Universitet haalden we verhalen op bij Brugerforeningen, de Kopenhaagse belangenvereniging van drugsgebruikers. We presenteerden Drugs Monologen aan een gezelschap van Deense drugsonderzoekers, met wie we een eerste balans opmaakten. En we maakten inspirerende plannen voor internationale samenwerking rond vervolgonderzoeksprojecten.
Op bezoek bij Brugerforeningen
Een van de ambities van Drugs Monologen is om ook andere onderzoekers te laten delen in het experiment met de vertelmogelijkheid op onze website. Esben Houborg werkt als socioloog bij het Center for Rusmiddelforskning (Centrum voor Drugsonderzoek) en veel van zijn onderzoek heeft een historische dimensie. Afgelopen dinsdag organiseerde Esben een ‘Stof Historier’ (oftewel Drugs Monologen) vertelmiddag bij de lokale gebruikersvereniging Brugerforeningen, een zelforganisatie van (hard)drugsgebruikers die sinds 1993 in Kopenhagen actief is.
Voorzitter Fin en actief lid Svean ontvingen ons hartelijk en leidden ons rond door het prachtige centrum van de vereniging. Verschillende ruimtes voor activiteiten, van een chillout room voor yoga tot een schitterende muziekstudio, een werkplaats waar leden kunnen sleutelen aan fietsen en apparaten, een klein maar heel fijn drugsmuseum, en gezellige woonkeuken waar ook wij mochten blijven eten, een huiskamer met gigantisch tv-scherm waarop we samen keken naar een documentaire over heroïneverstrekking waarin een deel van ons gezelschap ook te zien was… we keken onze ogen uit. Medewerker Anders vertelde ons alles over hun project Farmakon, een harm reduction project dat cocaine- en basecokegebruikers voorlicht over de minst schadelijke manier om deze middelen te gebruiken. Ondertussen liepen bezoekers in en uit. Heel bijzonder vonden wij dat ze ons nagenoeg allemaal persoonlijk welkom kwamen heten in hun centrum en belangstelling toonden voor wat we daar kwamen doen. We raakten voortdurend verzeild in boeiende en persoonlijke gesprekken.
Het museum was een ideale plek voor Esben om een aantal mensen te interviewen volgens een topic list die we samen hadden voorbereid. Omdat het ons het beste leek dat deze gesprekken gewoon in het Deens zouden gaan, trokken wij ons hiervan terug. Toch kregen we ruimschoots de kans om ook zelf met de geïnterviewden te praten, want iedereen kwam in het Engels praatjes met ons maken. In het bijzonder Rose (75), een van de oprichters van de bond, maakte indruk, onder meer over haar intensieve connecties met Amsterdam. Ze zag veel mensen ten onder gaan aan aids, maar haar bleef dat lot bespaard. Dat motiveerde haar om samen met anderen in de jaren 90 de vereniging op te zetten. Roses verhaal was te veelomvattend om in één interview mee te krijgen. Esben gaat de komende tijd dan ook regelmatig terug naar het centrum om met Rose en met andere bezoekers nog meer verhalen vast te leggen.
In gesprek bij het Center for Rusmiddelforskning
De tweede dag van ons programma stond in het teken van uitwisseling met andere onderzoekers. In een hybride bijeenkomst met een klein twintigtal mensen van het Center for Rusmiddelforskning en collega’s van de Aarhus Universitet die online aansloten, presenteerden we Drugs Monologen en de eerste resultaten van het project. We lieten onze vertel-tool zien en bespraken waar we de afgelopen anderhalf zoal tegenaan gelopen zijn, van hoe ingewikkeld het is om met een klein budget de ideale app te ontwikkelen tot allerlei vormen van stigma rond drugsgebruik waar je ook als onderzoeksproject mee te maken krijgt. En we zetten voor hen (en ook een beetje voor onszelf) op een rijtje waar onze voorlopige bevindingen heen wijzen: naar verbanden tussen de drugsgeschiedenis en migratie, economische crisis, de emancipatie van onderdrukte groepen in de samenleving, de behoefte aan alternatieve manieren van leven in een maatschappij die alsmaar meer prestatiegericht werd, en hoe daar in open jongerencentra in het bijzonder ervaring mee opgedaan werd.
Plannen voor de toekomst
Veel tijd staken we deze week ook in het verkennen van een verdere samenwerking met Esben en andere Deense onderzoekers. We maakten eerste schetsen voor het opzetten van gezamenlijke onderzoeksprojecten rond de drugsgeschiedenis van onze landen, die in zoveel opzichten zoveel op elkaar lijken, en in zoveel opzichten ook weer niet. Verdere inspiratie deden we op in het Koebenhavns Museum. Daar werd een fantastische documentaire vertoond over de geschiedenis van activisme in de stad die allerlei haakjes had naar de drugsgeschiedenis – van het ontstaan van de beroemde hippievrijstaat Christiania, tot de grote opbloei en neergang van de kraakbeweging, en recente, succesvolle protesten tegen de sluiting van een groot alternatief jeugdcentrum. Hopelijk kunnen we over een tijdje onze Deense collega’s ook in Nederland ontvangen en werk maken van het onderzoek dat we voor de komende jaren met elkaar voor ogen hebben.