“High, high, high”: De eerste Nederlandse cannabis-popsong uit 1965

In 1965 verscheen een opmerkelijke single over blowen, die onterecht vaak vergeten wordt in de Nederlandse muziekgeschiedenis. Want voor zover wij hebben kunnen achterhalen, was dit de eerste expliciete popsong over cannabis. “Tanger”, de B-kant van de single “Dankzij de Heer” door N.V. Groep ’65, was een vrolijke ode aan het gebruik van “wietjes” met de karakteristieke openingskreet “High, high, high!” Dit was jaren voordat artiesten als Armand (“Hasjiesjman”) en Doe Maar (“Nederwiet”) het onderwerp zouden aansnijden in hun muziek. Hoewel er in de Nederlandse jazzwereld van de jaren ’40 en ’50 al wel blowende muzikanten waren, was cannabis in liedteksten tot de jaren zestig volledig afwezig.
N.V. Groep ’65 maakte deel uit van de Nederbeat (of ‘Nederbiet’), een muzikale stroming uit de jaren zestig met bekende bands als The Outsiders en Tee Set. De band werd ook gezien als onderdeel van de psychedelische underground scene binnen de Nederlandse popmuziek, samen met bands als Groep 1850, Dragonfly en Cosmic Dealer.
De bandleden leerden elkaar kennen in de Phono Bar aan het Amsterdamse Thorbeckeplein, destijds een populaire jazzbar waar de nieuwste platen werden gedraaid. De bar stond bekend om het drugsgebruik van zijn bezoekers, vooral speed en cannabis, die werden verkocht door dealers die buiten op de hoek rondhingen. Het was hier waar frontman Warnar Landkroon naar verluidt zijn eerste drugs kocht.
De 23-jarige Landkroon, met zijn lange haren, slordige kleding en sandalen aan zijn blote voeten, werd al snel “Jezus” genoemd en was het gezicht van de band. Tijdens optredens was hij een opvallende verschijning die als in trance op zijn tamboerijn sloeg, zijn armen hoog geheven en zijn ogen ten hemel opslaand. Hij was het oudste lid van de band maar woonde nog bij zijn artistieke familie in de Amsterdamse Maarten Harpertszoon Trompstraat. In een interview met jongerenblad Hitweek vertelde hij waarom: “Ik ben ook een tijd op reis geweest, toen was ik helemaal zonder thuis. Ik hoef dus niks meer voor mijzelf te bewijzen, snap je. Ik kan hier gewoon blijven.” Hij had ‘jofele ouders’ die hem zijn gang lieten gaan.
Hun eerste single “Dankzij de Heer”, met “Tanger” als B-kant, kwam tot stand na het winnen van een talentenjacht in Purmerend, waar onder andere een jonge Joop van der Ende in de jury zat. Het nummer “Dankzij de Heer” zorgde voor de nodige controverse. Deze ‘beatmuziek in gewijde sfeer’, zoals Het Vrije Volk het omschreef, werd door sommigen gezien als een belediging van religie. De eerste platenmaatschappij weigerde het uit te brengen. Landkroon verklaarde later dat hij op het idee kwam vanwege zijn bijnaam “Jezus” en geïnspireerd was door een Duitse LP met religieuze liederen van zijn ouders. De band vond de commotie vooral vermakelijk en het werkte als goede publiciteit bij hun jonge, rebelse publiek.
Hoewel de band slechts een kort bestaan kende en een beperkt oeuvre naliet, maakten ze indruk op hun publiek. Striptekenaar en ex-heroïnegebruiker Eric Krabbenbosch (Collection Eric Krabbenbosch – The Narcotic City Archive), die de band destijds live zag optreden, deelde zijn herinneringen tijdens een interview met Gemma Blok. De band is dan ook niet volledig in de vergetelheid geraakt: ze worden genoemd in diverse publicaties over Nederbeat, hebben een Facebook-pagina (met 39 volgers), en muziekhistoricus Frits Rovers heeft een uitgebreide documentatie van hun geschiedenis gepubliceerd op The Blue Bus (showcase.thebluebus.nl).
Na “Tanger” volgde nog één single, “Pipe and you like it”, die opnieuw verwees naar cannabisgebruik – destijds vaak gerookt via een chillum (wietpijpje). Hoewel de band nooit grote hits scoorde, waren ze wel populair op poppodia door heel Nederland, van Amsterdam tot in het Friese Balk.
Landkroon leidde na de tijdelijke underground-roem met N.V. Groep ‘65 een leven dat getekend werd door toenemende problemen met middelengebruik. Hij leidde een zwervend bestaan, werkte op een poezenboot en had tijdelijk een woning die uiteindelijk een ‘junkenhol’ werd. Rond 2000 woonde hij in een evangelisch tehuis, waar hij volgens een interview met Frank Dam voor een boek over Nederbeat veel in de bijbel las en het naar zijn zin had. Volgens Nederbeat-kenner Bouke van Gelderen overleed Landkroon in 2023 op 80-jarige leeftijd.
“Tanger” markeert een belangrijk moment in de Nederlandse cultuurgeschiedenis: het punt waarop de opkomende drugscultuur zich begon te manifesteren in de popmuziek. De complete songtekst geeft een fascinerend tijdsbeeld:
High, high, high.
In Tanger ben ik high.
Want in Tanger verkopen ze wietjes.
Allemaal voor mij.
Ja daarom ga ik naar Tanger.
Om te voldoen aan mijn verlangen.
Te zijn de hele dag high.
Ik ben verzot op verdoving.
Ja dat gaat wel boven een verloving.
Nog liever ben ik high.
Als ik m’n wietjes niet krijg (Wat dan?)
Ja dat is een ramp voor mij (O ja?)
Want dan ben ik niet meer high (Hallo!)
Deze historische Nederlandse song ontbreekt nog in populaire muzieklijsten als de Top 2000 en Snob 2000, maar verdient zonder twijfel een plaats in de Nederlandse muziek- en drugsgeschiedenis.